Boşandıktan Sonra Yeniden Ölüm Aylığı Alınabiliyor / Okan Güray Bülbül

 Ölüm aylığı alırken evlenen ve çeyiz parası alan bir kız çocuğu boşanması halinde yeniden hak sahibi olabiliyor. 

Ancak evlenip iki yıldan önce boşanırsa yeniden aylık bağlatmak için iki yıllık sürenin dolmasını beklemeli.

Sosyal güvenlik sisteminin temel mantığı sigortalıların belirli risklere karşı korunmasıdır. Primli sosyal güvenlik sistemlerinde ödenen primler karşılığında sigortalılara bazı yardımlar sağlanır. Ölüm riskine karşılık geride kalanlara ölüm aylığı bağlanması söz konusudur. Ancak geride kalanlara bağlanan ölüm aylığı bazı durumlarda kesilir. Sigortalının ölümü halinde geride kalanlara ölüm aylığı bağlanabilmesi için sigortalı adına en az 1.800 gün prim ödenmiş olması gerekir. Ölen sigortalı eğer 4/a’lı ise bu durumda her türlü borçlanma süresi hariç en az beş yıldır sigortalı olan ve toplamda 900 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortasına prim ödenmiş olması halinde de geride kalanlara ölüm aylığı bağlanması mümkündür. Ölen sigortalının 4/b’li olması halinde geride kalanlara ölüm aylığı bağlanması için sigortalı adına SGK’ya prim borcu bulunmaması da şarttır.

KAYITLI ÇALIŞMALI

Geride kalanlara bağlanacak ölüm aylığı ölen sigortalının prime esas kazancı veya ölen sigortalıya emekli aylığı bağlanmış ise bağlanan aylığın miktarı ile doğru orantılıdır. Ölen sigortalının prime esas kazancı yüksekse, ölüm aylığının miktarı da yüksek olacaktır. Hem ölüm aylığı bağlanması için gerekli prim ödeme gün sayısının tamamlanması, hem de ölüm aylığının yüksek olması için kayıtlı çalışmak çok önemli. Kayıtdışı istihdam edilen kişilerin ölümü halinde geride kalanlara aylık bağlanması mümkün olamayacağı gibi, ücretleri SGK’ya düşük bildirilen kişilerin ölümü halinde de geride kalanlara bağlanacak ölüm aylığı düşük olacaktır.

ÖNCELİK EŞLERDE OLUYOR

Sigortalının ölümü halinde gerekli koşullar söz konusuysa geride kalanlara ölüm aylığı bağlanır. Bağlanacak aylığın paylaşımında ise öncelik sigortalının eşinindir. Ölen sigortalının eşine, hiçbir şarta bağlı kalmaksızın ölüm aylığının yüzde 50’si bağlanır. Yani sigortalının eşi çalışıyor olsa bile ölüm aylığı alabilir. Aylık bağlanmış çocuğu bulunmayan ve çalışmayan veya gelir ve aylık almayan dul eşe ise ölüm aylığının yüzde 75’i bağlanır.

Evlenince 2 yıllık tutar ödeniyor

Ölüm sigortasından kız çocuklarına evlenme yardımı da sağlanır. Halk arasında çeyiz parası olarak bilinen bu uygulama ile ölüm aylığı almakta olan kız çocuklarına evlilik tarihinde ölüm aylığının iki yıllık tutarı peşin olarak ödenir. Bu sayede kız çocuklarına evlilikte ekonomik bir destek sağlanmış olur. Ölüm aylığı almakta olan erkek çocuklarına ise çeyiz yardımı yapılmaz.

Önce sürenin dolması gerekiyor

Ölüm aylığı almaktayken evlenen ve çeyiz parası alan bir kız çocuğunun boşanması halinde yeniden hak sahibi olması söz konusudur. Ancak çeyiz parası aldıktan, yani evlendikten sonra iki yıldan önce boşanan kız çocuğu yeniden aylık bağlatmak için iki yıllık sürenin tamamlanmasını beklemek durumundadır. Örneğin 1 Ocak 2016'da evlenen ve aylığı kesilen kız çocuğu 1 Ocak 2017’de boşanmış ise yeniden aylık bağlatabilmek için 1 Ocak 2018 tarihini beklemek durumundadır.

Çalışan çocuğa verilmiyor

Sigortalının çocuklarına ölüm aylığı bağlanabilmesi için ise iki şart söz konusudur. Bunlardan ilki çocukların çalışmamasısıdır. İkinci şart ise erkek çocukları için 18 yaşını geçmemektir. Erkek çocukları lise eğitimine devam ediyorlarsa 20, yüksek öğrenime devam ediyorlarsa 25 yaşına kadar ölüm aylığı alabilirler.

Çalışmayana yaş şartı yok

Sigortalının aylık bağlanabilecek durumdaki kız çocuklarına, yani çalışmayan ve SGK’dan aylık almayanlara yaş şartı uygulanmaz. Ölüm aylığı bağlanan kız çocukları evleninceye kadar aylığı almaya devam edebilirler. Erkek çocuklarında ise yaş şartı söz konusudur. Ölüm aylığı konusunda kız çocuklarına pozitif bir ayrımcılık uygulanır. Kız çocuklarının bir erkeğin himayesine girinceye kadar aylık alabileceği düşüncesine dayanan bu uygulama diğer yandan kız çocuklarına ekonomik bir destek sağlar.

İşçi kızına daha fazla ödeme

Memurların sosyal hakları genellikle işçilere göre daha geniştir. Ancak çeyiz yardımı konusunda işçilerin yani 4/a’lıların avantajı söz konusu. 4/a’lı anne veya babasından ölüm aylığı almakta olan bir kız çocuğu ölüm aylığının iki yıllık tutarı kadar çeyiz yardımı alır. Ancak 1 Ekim 2008 tarihinden önce kendilerine 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu uyarınca ölüm aylığı bağlanan kız çocukları evlenmeleri halinde çeyiz parası olarak ölüm aylığının yalnızca bir yıllık tutarını alabilirler.

(Kaynak: Akşam Gazetesi | 08.08.2017)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.