SGK Fazla veya Yersiz Ödemelerde Neyin Peşinde? / Şevket Tezel

 SGK tarafından yapılmış fazla veya yersiz ödemelerin tahsili konusu sigortalı, emekli veya hak sahipleri ile SGK arasındaki her dönem ihtilaflı konuları oluşturur.

Özellikle muvazaalı boşanma işlemi sonucu doğan yetim aylığı borçları, Bağ-Kur kapsamında kız çocuklarına bir bağlanan bir kesilen yetim aylıkları, 5335 sayılı Kanunla 01.01.2005 tarihinden itibaren emeklilere getirilen kamuda çalışma yasağı, emekli aylığı alıyorken yurtdışında çalışmaya başlama veya sosyal yardım almaya başlama gibi konular bu tür ihtilafın sıklıkla yaşandığı alanlardan başlıcaları oluyor.   

Bu tür anlaşmazlıklarda SGK yasaya aykırı gördüğü yersiz ödemeyi tespit ettikten sonra aylık sahibinin hatası varsa geriye dönük 10 yıla kadar ve süre tanımaksızın faiz uygulamaya başlayarak tahsil etmeye başlıyor.

Yok eğer kişi hatası olmaksızın SGK kurum personelinin hatası nedeniyle bağlanmışsa da o takdirde geriye dönük beş yıla kadar tahsil ederken 24 ay da faizsiz ödeme için süre tanıyor.

İşte bu iki konuda son günlerde bir değişiklik yapıldı.

“Fazla veya Yersiz Ödemelerin Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” ile ilgili değişiklik Resmi Gazetenin 23.06.2017 tarihli nüshasında yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunuyor.

Bahse konu değişikliğe göre 5 inci maddenin birinci fıkrasına eklenen “Ancak, sigortalılıklarının (b) bendinde belirtilen süre içerisinde bildirim yükümlüleri tarafından Kuruma bildirilmesi halinde ya da Kurum tarafından yeni bir gelir veya aylık bağlanması durumunda ilgililer (b) ve (e) bentleri kapsamında kasıtlı veya kusurlu sayılmaz.”

İbaresi ile birey lehine değişikliğe giderken.

6 ıncı maddesine eklenen “Birinci fıkrada sayılan sebeplerden kaynaklanan yersiz ödemelerin, borcun ilgiliye tebliğ edildiği tarihten itibaren 1 ay içinde borç miktarının def’aten ödenmemesi veya borç taksitlendirilmiş ise taksitlerin ödeme planına uygun ve vadesinde düzenli olarak ödenmemesi halinde ikinci fıkrada belirlenen süre beklenilmeksizin alacağın tahsili için alacak takip dosyası hukuk birimine intikal ettirilir.” hükmünü haiz üçüncü fıkrası ile uygulamada birey aleyhinde değişikliğe gidiliyor. 

Diğer Kurum Bildirimleri Yeterli

Birey lehine değişikliğin nedeni her zaman olduğu gibi hakkını aramaktan gocunmayan çağdaş akıl sahibi yurttaşlar. Hakkını arayan bu yurttaşlar kendileri bildirmese bile bildirim yükümlüsü diğer kurumlarca bildirim yapılmışsa bununla da SGK’ya haber verme işlevinin yerine getirilmiş olduğundan bahisle SGK’nın aylığı zamanında kesmesi ya da zamanında bağlamaması gerektiğini ileri sürüp dava açıyor ve on yıllık değil de beş yıllık borç tahsili uygulaması yönünde açtıkları bu davaları kazanıyorlardı.

Bu konuda dava açan sağduyulu ve hakkını yargı önünde arama bilincindeki vatandaşların sayısı belli bir sayıya ulaşınca SGK kâr refleksiyle yargıya gitmeye hacet bırakmayacak “Pes” hareketini göstermiş bulunuyor. 

Yani artık örneği Kurumca hazırlanan belgelerle bildirilmesi, taahhüt edilen durum değişikliklerinin bir ay içinde Kuruma bildirilmemesi ile gelir ve aylıklarının kesilmesi gerektiği hâlde durumun gizlenmesi ve/veya bildirilmemesi hallerinde kişinin bildirimi olmasa bile diğer kurumların bildirimi varsa kişi direkt kabahatli bulunup 10 yıllık geri alım uygulanmayacak.

24 Aylık Opsiyona Ne Oldu?

Tabii bir konuda “Pes” diyen SGK aynı konunun diğer yüzünde yeni bir dava konusu açacak cephe açmaktan da geri durmuyor.

Aynı konuda kurumsal hata nedeniyle kendilerine yersiz ödeme yapılanlardan tahsilat işleminde 24 aylık bir faizsiz ödeme opsiyonu söz konusu.

Zira 5510 sayılı Yasanın 96 ncı maddesine göre;

Her türlü yersiz ödemelerden;

a) Kasıtlı veya kusurlu davranışlarından doğmuşsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla on yıllık sürede yapılan ödemeler, bu ödemelerin yapıldığı tarihlerden,

b) Kurumun hatalı işlemlerinden kaynaklanmışsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla beş yıllık sürede yapılan ödemeler toplamı, ilgiliye tebliğ edildiği tarihten itibaren 24 ay içinde yapılacak ödemelerde faizsiz,

24 aylık sürenin dolduğu tarihten sonra yapılacak ödemelerde ise bu süre sonundan itibaren hesaplanacak olan kanunî faizi ile birlikte tahsil ediliyor.

İşte son değişiklik ile SGK’nın kendi hatasından meydana gelen yersiz veya fazla ödemelerde 24 ay boyunca borçlunun faizsiz ödeme hakkı kapsamında ödemesi beklenmeyecek. Borcun ilgiliye tebliğ edildiği tarihten itibaren 1 ay içinde borç miktarının bir defada ödenmemesi veya borç taksitlendirilip taksitli ödeme planına uygun ve vadesinde düzenli olarak ödenmemesi halinde 24 aylık süre beklenilmeksizin alacağın tahsili için harekete geçilecek.

Yani SGK kendi hatası nedeniyle yersiz ödeme yaptığı borçluya tanınması gereken 24 aylık süre içinde kalacak herhangi bir tarihte toplu olarak ödeme yapması imkânı kullandırtılmayarak mağdur edilecek.

(Kaynak: alitezel.com | 31.07.2017)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.