Basit Usulde Beyanname Dönemi Başladı

 Basit Usulün İşleyişi Nasıldır?

Basit usulde ticari kazanç, bir hesap dönemi içinde elde edilen hâsılat ile giderler ve satılan malların alış bedelleri arasındaki müspet farktır. Bu fark, faaliyetle ilgili olarak alınması ve verilmesi mecburi olan alış ve giderler ile hâsılatlara ilişkin belgelerde yazılı tutarlara göre hesaplanacaktır. Kazancın bu şekildeki tespiti sırasında;

- Hesap dönemi sonundaki emtia mevcudunun değeri hasılata,

- Hesap dönemi başındaki emtia mevcudunun değeri giderlere

ilave edilir (GVK Teb No: 215).

Basit usulde vergilendirme kapsamında bulunan mükelleflere, gerçek usulde vergilendirilen mükelleflerden farklı bir takım kolaylıklar sağlanmıştır. Bunlardan bazıları şunlardır:

- Defter tutulmaz.

- Vergi tevkifatı yapılmaz ve muhtasar beyanname verilmez.

- Geçici vergi ödenmez.

- Katma Değer Vergisi mükellefi değildirler.

- Engellilik indiriminden faydalanabilirler.

- Ticari kazancın tespitinde amortismana tabi iktisadi kıymet alışları ve satışları dikkate alınmaz. Ancak ödeme kaydedici cihazlarının alış bedelini kazancın tespitinde doğrudan gider yazabilirler (3100 s. Kanun).

- Alınan ve verilen belgelerin kayıtları mükelleflerin bağlı oldukları meslek odalarındaki bürolarda tutulmaktadır. Ancak, isteyen mükellefler kayıtlarını hiçbir yerden izin almadan kendileri tutabilecekleri gibi meslek mensuplarına da tutturabilirler.

- Ticari kazançlarına yıllık 8.000 TL indirim yapılmaktadır.

Yükümlülerin yasada belirtilen genel ve özel şartları taşımaları halinde, basit usulden yararlanırlar.

Basit usulde vergilendirilen mükellefler, kazancın tespiti ve Vergi Usul Kanununun defter tutma hükümleri hariç; bildirme, vesikalar, muhafaza, ibraz, diğer ödevler, ceza hükümleri ile bu Kanun ve diğer kanunlarda yer alan ikinci sınıf tüccarlar hakkındaki hükümlere tabidirler.

 

 

Kimler Basit Usule Tabi Olabilir?

Gelir Vergisi Kanununda basit usule tabi olmanın şartları genel, özel ve mutlak olmak üzere üç kısma ayırmıştır. Basit usule tabi olmanın genel şartları, bütün ticaret ve sanat erbabını kapsadığı halde, özel şartlar her ticaret ve sanat erbabı için yapılan işin alım-satım ve hasılat ölçüleri itibariyle ayrı ayrı dikkate alınır

Basit Usule Tabi Olmanın Genel Şartları Nelerdir?

Basit usule tabi olmanın genel şartları şunlardır:

- Kendi işinde bilfiil çalışmak veya bulunmak (işinde yardımcı işçi ve çırak kullanmak, seyahat, hastalık, ihtiyarlık, askerlik, tutukluluk ve hükümlülük gibi zaruri ayrılmalar dolayısıyla geçici olarak bilfiil işinin başında bulunmamak bu şartı bozmaz. Ölüm halinde, iş sahibinin dul eşi veya küçük çocukları namına işe devam olunduğu takdirde, bunların bilfiil işin başında bulunup bulunmamalarına bakılmaz.).

- İşyerinin kira bedeli kanunda belirtilen sınırı aşmamak. İşyeri mülkiyetinin iş sahibine ait olması halinde emsal kira bedeli, kiralanmış olması halinde yıllık kira bedeli toplamı Büyükşehir Belediye sınırları içinde  6.300 TL’yi, diğer yerlerde 4.200 TL’yi aşmamak, (2016 yılı için).

- Ticari, zirai veya mesleki faaliyetleri dolayısıyla gerçek usulde Gelir Vergisine tabi olmamak.

Basit Usule Tabi Olmanın Özel Şartları Nelerdir?

Basit usule tabi olmanın genel şartları şunlardır:

- Satın aldıkları malları olduğu gibi veya işledikten sonra satanların yıllık alımları tutarının 88.000 lira veya yıllık satışları tutarının 126.000 lirayı aşmaması,

- Yukarıda belirtilenler dışındaki işlerle uğraşanların bir yıl içinde elde ettikleri gayri safi iş hasılatının42.000 lirayı aşmaması,

- Yukarıda belirtilen işlerin birlikte yapılması halinde, yıllık satış tutarı ile iş hasılatı toplamının 88.000lirayı aşmaması.

Basit Usulde Vergilendirilme Dışında Tutulanlar Kimlerdir?

- Kollektif şirket ortakları ile komandit şirketlerin komandite ortakları,

- İkrazat (borç verme) işleriyle uğraşanlar,

-Sarraflar ile kıymetli maden ve mücevherat alım satımı ile uğraşanlar,

- Gelir vergisi uygulaması açısından 94. madde uyarınca tevkifat yapma kapsamında belirtilen vergi sorumlularına karşı inşaat ve onarma işini taahhüt edenler ile bu işleri taahhüt eden müteahhitlere karşı derece derece taahhütte bulunanlar,

- Sigorta prodüktörleri,

- Her türlü ilan ve reklam işleriyle uğraşanlar veya bu işlere aracılık edenler,

- Gayrimenkul ve gemi alım satımı ile uğraşanlar,

- Aracılık (tavassut) işi yapanlar (dayıbaşılar hariç),

- Maden işletmeleri, taş ve kireç ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit harmanları işletenler,

- Şehirlerarası yolcu veya yük taşımacılığı yapanlar,

-  Treyler, çekici ve benzerlerinin sahip veya işleticileri

Ortaklıklarda Basit Usule Tabi Olmanın Şartları Nasıl Dikkate Alınır?

Ortaklıkların basit usule tabi olup olmadığının tespitinde, iş hacmi ölçüleri ile yıllık kira bedelleri toplu olarak dikkate alınır. Adi ortaklık halinde çalışanların aynı zamanda şahsi bir işle de uğraşmaları durumunda; şahsi işine ait olanlara, ortaklıklardan payına düşen kısım ilave edilerek basit usule tabi olmanın genel ve özel şartlarında sayılan ölçülerin aşılıp aşılmadığı belirlenir ve mükellefin basit usulde mi yoksa gerçek usulde mi vergilendirileceği tespit edilir. Bir mükellefin birden fazla ortaklıkta hissesinin bulunması durumunda, ortaklıklardaki paylarına düşen işyeri kirası ve iş hacmi ölçüleri tek tek toplanır ve böylece basit usulden yararlanabilme şartlarının aşılıp aşılmadığı tespit edilir.

Basit Usulden Gerçek Usule Geçiş Mümkün mü?

Evet mümkündür. Basit usule tabi olmanın şartlarından herhangi birini takvim yılı içinde kaybedenler, ertesi takvim yılı başından itibaren gerçek usulde vergilendirilir.

Basit usul şartlarına sahip olanlardan, bu usulden yararlanmak istemediklerini yazı ile bildirenler bu talepleri doğrultusunda takip eden aybaşından veya izleyen takvim yılı başından, yeni işe başlayanlar ise başlama tarihinden itibaren gerçek usulde vergilendirilirler.

Yapılan denetimlerde basit usulde vergilendirilen mükelleflerden sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenledikleri veya kullandıkları tespit edilenler, bu hususun kendilerine tebliğ tarihini takip eden aybaşından itibaren işletme hesabı esasına göre defter tutmak kaydı ile gerçek usulde vergilendirilirler.

Gerçek Usulden Basit Usule Geçiş Mümkün mü?

Gerçek usulden basit usule geçmek de mümkündür. Gerçek usulde vergilendirilen mükellefler aşağıda belirtilen şartları sağlamaları halinde basit usule geçebilirler:

- Basit usule tabi olmanın genel şartlarını topluca sağlanması,

- Arka arkaya iki hesap dönemi iş hacminin basit usule tabi olmanın özel şartlarında belirtilen hadlerden düşük olması,

- Yazılı talepte bulunması.

Yukarıdaki şartları sağlayan mükelleflerin, takip eden takvim yılından başlayarak basit usule geçmeleri mümkündür. Gerçek usulde vergilendirilenler ile basit usulün şartlarını kaybeden mükelleflerin; işin terk edilmesi veya eş ve/veya çocuklara devredilmesi hallerinde ilgisine göre terk veya devir tarihini takip eden yılın başından itibaren iki yıl geçmedikçe basit usule dönmeleri mümkün değildir.

Sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenledikleri tespit edilen mükellefler hiç bir suretle basit usule dönemeyeceklerdir.

 

Basit Usulde Ticari Kazanç Nasıl Tespit Edilir?

Basit usulde ticari kazanç, bir hesap dönemi içinde elde edilen hasılat ile giderler ve satılan malların alış bedelleri arasındaki müspet farktır. Bu fark, faaliyetle ilgili olarak alınması ve verilmesi mecburi olan alış ve giderler ve hâsılatlara ilişkin belgelerde yazılı tutarlara göre hesaplanacaktır. Kazancın bu şekilde tespiti sırasında emtia ticareti ile uğraşanlarca;

- Hesap dönemi sonundaki emtia mevcudunun değeri hâsılata,

- Hesap dönemi başındaki emtia mevcudunun değeri giderlere ,

ilave edilecektir. Ancak, kullanılan sabit kıymetler gider yazılmayacak ve üzerlerinden amortisman hesaplanmayacaktır. Kazancı basit usulde tespit edilen mükelleflerin defter tutma yükümlülükleri bulunmamaktadır.

Örnek: 2016 yılında Bursa’da büfe faaliyetinde bulunan ve basit usulde vergilendirilen Bay (X)’e ilişkin bilgiler şöyledir:

- Dönem başı mal mevcudu 25.000 TL

- Dönem içi alışlar 35.000 TL,

- Giderler 18.000 TL,

- Dönem hasılatı 80.000 TL ,

- Dönem sonu mal mevcudu 20.000 TL,

- Yıl içinde ödediği Sosyal Güvenlik Primi (Bağ-Kur Primi)  5.000 TL’dir.

Mükellef (X)’in vergiye tabi kazancı şöyle hesaplanacaktır:

(Dönem hasılatı + Dönem sonu mal mevcudu) – (Dönem başı mal mevcudu + Dönem içi alışlar + Giderler) = Kar/ Zarar

 

(80.000 + 20.000) – (25.000 + 35.000 + 18.000) = 22.000 TL

Ticari Kazanç (22.000 TL - 5.000 TL) = 17.000 TL.

 Vergiye Tabi Gelir (Matrah) 17.000 TL

Hesaplanan Gelir Vergisi (30.000 TL’nin 12.600 TL’si için 1.890 TL, fazlası için %20) = 2.770 TL

Ödenecek Gelir Vergisi (mahsup olmadığı için) = 2.800 TL

Basit Usule Tabi Mükellefler Yıllık Gelir Vergisi Beyannamelerini Ne Zaman Verecekler ve Vergilerini Ne Zaman Ödeyecekler?

Gelirleri sadece basit usulde tespit edilen ticari kazançlardan ibaret olan mükellefler, 2016 yılı kazançlarına ilişkin yıllık beyanname 2017 yılı ŞUBAT ayının başından yirmibeşinci günü akşamına kadar verileceklerdir. Basit usulde tespit edilen ticari kazanç yanında beyana tabi başka bir gelirleri bulunması halinde beyannameleri normal süreleri içinde ödeyeceklerdir. Beyanname elden verilebileceği gibi posta ile de gönderilebilecektir.

Beyanname kayıtlı posta (taahhütlü, Acele Posta Servisi (APS) kurye vb.) ile gönderildiğinde, zarfın üzerine PTT tarafından tatbik edilen kabul tarihi beyannamenin verildiği tarih olarak kabul edilecektir. Beyanname kayıtsız (adi) posta ile gönderilmiş veya özel dağıtım şirketleri tarafından getirilmiş ise vergi dairesi evrak kayıt tarihi beyannamenin veriliş tarihi olarak kabul edilecektir.

Mükellefler beyannamelerini, elektronik beyanname gönderme aracılık yetkisi almış olan, basit usul mükelleflerinin bağlı olduğu meslek odaları veya 3568 sayılı Kanun uyarınca yetki almış olup bağımsız çalışan serbest muhasebeci mali müşavir ve yeminli mali müşavirler aracılığı ile elektronik ortamda gönderebilirler.

 

(Kaynak: yenidonem | 07.02.2017)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.