Beyaz Yakalıya Mesai Yok Mu? / Sadettin Orhan

 Çalışma hayatında öteden beri beyaz yakalı-mavi yakalı işçi ayrımı yapılır. Daha çok yönetim, idari işler, Ar-Ge, muhasebe gibi birimlerde çalışanlar beyaz yakalı, fiilen üretimde çalışanlar mavi yakalı olarak isimlendirilirler. Esasında bu ayrımın hukuki bir geçerliliği yoktur fakat uygulamada özellikle ücret politikasında iki grup çalışan birbirinden ayrılır. Bu ayrım sebebiyle genellikle fazla çalışma, bayram ve tatil günlerindeki çalışmalarda beyaz yakalılar hak kaybı yaşarlar. Bir okurumuzun sorusuyla konuya açıklık getirelim.
 
“Hakkımızı alamıyoruz”
 
“Sadettin Bey, ben özel bir şirkette 2002 yılından beri çalışıyorum. Biz de diğer çalışan arkadaşlarımız gibi normal mesai bitiminden sonra işimiz yetişmediğinden dolayı geç saatlere kadar çalışıyoruz.
Fakat işçi arkadaşlar mesai ücreti alırken biz beyaz yakalı personeliz diye bize mesai ücreti verilmiyor. Beyaz yakalı personelin fazla mesai ücreti hakkı yok mudur? Varsa hakkımızı alabilmek için nasıl bir yol izlemeliyiz? İsmi mahfuz.

Evet, değerli okurumuzun ifade ettiği üzere, hukuki olarak bir geçerliliği olmasa da fiilen işyerlerinde mavi yaka-beyaz yaka ayrımı yapılıyor. Oysa fazla çalışma konusunu düzenleyen İş Kanunu, işyerindeki konumu ve görevi ne olursa olsun bütün çalışanları işçi olarak görüyor. Bunun tek istisnası işveren vekili veya üst yönetici pozisyonundaki kişilerdir. Bu kişiler çalışma düzenlerini genelde kendileri belirlediklerinden, fazla mesai alamazlar. Bunun dışındaki tüm çalışanlar, işçi veya idari personel olsun fark etmez, fazla mesai alacağına hak kazanır. Nitekim Yargıtay kararları işçiler arasında mavi-beyaz yaka ayrımı yapılamayacağı yönündedir.

Öte yandan bazı işyerlerinde özellikle beyaz yaka personel işe alınırken, iş sözleşmesine “fazla çalışmalar aylık ücrete dahildir” şeklinde hüküm konulur. Bu durumdaki personel, yıllık 270 saate kadar olan fazla çalışması için mesai ücreti talep edemez. 270 saati aşan çalışma için fazla mesai ücreti talep edebileceği gibi, hafta tatili, genel tatil ve bayram çalışmaları için de ücret alabilecektir.
 
İhtar, şikâyet ve dava
 
İşverenin fazla çalışma ücretini ödememesi, çalışana haklı fesih imkânı doğurur. Yani her türlü hakkını alarak iş sözleşmesini feshedebilir. Öncelikle çalışan, işverene postadan iadeli taahhütlü veya noterden ihtarname gönderebilir ve son çare olarak sözleşmesini feshedebilir. Bu şekilde iş akdini fesheden çalışana birikmiş ücretleri ve kıdem tazminatı ödenmek zorundadır. Fesihten sonra da haklarının ödenmemesi halinde, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na şikâyet edebileceği gibi iş mahkemesinde dava da açabilir. Özetlersek…

- Fazla mesaide mavi-beyaz yaka ayrımı yoktur.

- Beyaz yakalı personel (işveren vekili ve üst yönetici hariç) fazla çalıştığı her saatin ücretini alabilir.
- Sözleşmede fazla mesai aylık ücrete dahil diyorsa yıllık 270 saatten sonraki fazla mesainin ücretini alabilir.

- Fazla mesai alacağı ödenmeyen çalışan, haklı fesih ile işten ayrılabilir.

(Kaynak: Bugün Gazetesi | 28.08.2015)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.