Resul KURT - Gurbetçinin yurtdışı borçlanması değişti

Sosyal güvenlik sistemimizde, primi ödenmeden geçirilmiş sürelerin sigorta primlerinin sonradan ödenerek sigortalılık süresine eklenmesine hizmet borçlanması denilmektedir. Bu borçlanmalardan birisi de yurtdışı hizmetlerinin borçlanmasıdır.

Yurtdışı hizmet borçlanmasından yurtdışında Türk vatandaşı olarak çalışan ve borçlanma esnasında Türk vatandaşı olanlar yararlanabileceklerdir. Sonradan Türk vatandaşlığına alınan kimseler, yurtdışında yalnızca, Türk vatandaşlığını iktisap ettikleri tarihten sonra geçen sürelerini ‘3201 Sayılı Yurtdışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurtdışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun’a göre borçlanabilecektir.

3201 sayılı yasaya göre; yurtdışında çalışmış veya ev kadını olarak bulunmuş ve 18 yaşını doldurmuş Türk vatandaşları, her gün için 3.5 Amerikan Doları üzerinden borçlanabilirler.

Yurtdışı borçlanması uygulamasına ilişkin ‘Yurtdışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurtdışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Yönetmelik’te 6 Temmuz 2007 tarihinde önemli değişiklikler yapıldı.

Gurbetçiye aylık için kesin dönüş şartı

3201 Sayılı Kanun’a göre değerlendirilen sürelerin tahsiste dikkate alınabilmesi için;

a) Yurda kesin dönülmüş olması,

b) Tahakkuk ettirilen döviz borcunun tamamının ödenmiş olması,

c) Borcun ödenmesinden sonra yazılı talepte bulunulması, şartları getirilmiş olup, yurtdışı borçlanması yapabilmek için yurda kesin dönüş şartı aranmazken, emekli aylığı bağlanabilmesi için kesin dönüş şartı aranmaktadır.

Yurda kesin dönüşten; aylık tahsis talebinde bulunanların yurtdışındaki çalışmasının sona ermesi, çalışmaya bağlı sosyal sigorta ödenekleri olan işsizlik ve hastalık ödeneği ile ikamete bağlı sosyal yardım almamasının anlaşılacağı belirtilmiştir.

Borçlanma yapan yatırdığı parayı geri alabilecek

Önceki uygulamada yurtdışı borçlanması yapanlara yatırdıkları borçlanma tutarları iade edilmiyordu. Artık, yurtdışı borçlanması yaparak, borcun bir kısmını veya tamamını ödeyen sigortalılardan veya ölümleri halinde hak sahiplerinden, aylık bağlanması için talepte bulunmayanlar ile aylık bağlanması talebinde bulunup da aylığa hak kazanamayanlar, bu borçlanmadan vazgeçtikleri takdirde, ödedikleri meblağın ödeme tarihlerindeki Yeni Türk Lirası tutarları talepleri üzerine kendilerine, hak sahiplerine veya mirasçılarına iade edilebilecektir.

Yurtdışında geçen sürelerden istenen kadarı borçlanılacak

3201 sayılı kanuna göre borçlanma için başvuruda bulunanlar, yurtdışında geçen sürelerinin tamamını veya istediği kadarını borçlanabilirler. Kısmi borçlanma yapmak isteyenler, borçlanacakları süreleri gün, ay ve yıl olarak belirtmek zorundadır.

Aylık bağlananlara yıllık kontrol yapılacak

Borçlandıkları hizmetleri dikkate alınarak kendilerine aylık tahsisi yapılan kişiler ile ev kadınlarından her takvim yılı içerisinde 6 aydan daha uzun süre yurtdışında bulunmuş olanlar, yurtdışında çalışmadıklarını ve işsizlik ile hastalık sosyal sigorta ödenekleri almadıklarını gösterir güncel tarihli hizmet belgelerini Sosyal Güvenlik Kuruluşu’na vermek zorundadır.

Aylık tahsisi yapılan kişilerden her takvim yılı içerisinde 6 aydan daha uzun süre yurtdışında bulundukları halde güncel tarihli hizmet belgelerini her takvim yılı sonuna kadar Sosyal Güvenlik Kuruluşu’na elden veya posta yoluyla gönderilmediği ya da sosyal güvenlik kuruluşlarınca oluşturulacak elektronik ortamda verilmediği tespit edilenlerin aylıkları söz konusu belgenin intikaline kadar durdurulur. Yıl içinde aylık tahsisi yapılanların yoklama işlemleri takip eden yıldan itibaren başlatılacaktır.

Sosyal güvenlik kuruluşları, emekli aylığı bağlananların 6 aydan daha uzun süre ile yurtdışında bulunup bulunmadıklarını her takvim yılını izleyen 3 ay içinde re’sen denetler. Yapılan denetim sonunda 6 aydan fazla yurtdışında bulundukları tespit edilenlerin aylıkları söz konusu belgenin intikaline kadar durdurulacaktır.

(Kaynak: Star Gazetesi | 19.07.2007)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.