BASINDAN YAZILAR
2013/11 Sayılı Genelge Sil Baştan Yeniden Düzenlendi-2 / Vedat İlki - MuhasebeTR

2013/11 Sayılı Genelge Sil Baştan Yeniden Düzenlendi-2 / Vedat İlki

 Dünkü kaldığımız yerden devam ediyoruz.

 

EMEKLİ AVUKATLARIN SGDP ÖDEMESİ

 

2008 yılı Ekim ayından önce 506 sayılı Kanuna göre yaşlılık aylığı almakta iken serbest avukat olarak çalışmalarını sürdürenlerin aynı zamanda hizmet akdine tabi olarak bir işverenin yanında çalışmaları halinde sosyal güvenlik destek primi bu çalışmalarından dolayı aldıkları ücretten kesilecek bunların almakta oldukları yaşlılık aylığından ayrıca sosyal güvenlik destek primi kesilmeyecektir. 2008 yılı Ekim ayından itibaren avukatlık mesleği Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamına alındığından 1/10/2008 tarihinden itibaren önce başlayan sigortalılık, 1/3/2011 tarihinden itibaren ise (a) bendi kapsamındaki sigortalılık esas alınarak işlem yapılacaktı

 

**

 

GERÇEK YADA BASİT USULDE OLANLARIN SGDP UYGULAMASI

 

“2/8/2003 tarihli ve 25187 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 4956 sayılı Kanunun 44 üncü maddesiyle 1479 sayılı Kanunun ek 20 nci maddesinin birinci fıkrası değiştirilmiş ve maddeye eklenen 3 üncü fıkrasında; diğer sosyal güvenlik kanunlarına göre yaşlılık ve malullük aylığı bağlananlardan gerçek veya basit usulde gelir vergisi mükellefi olanlar sosyal güvenlik destek primi kapsamına alınmıştır.

 

Ancak; 28/1/2004 tarih ve 25360 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 5073 sayılı Kanunun 15 inci maddesi ile 1479 sayılı Kanunun ek 20 nci maddesinin 1 inci fıkrası ile 3 üncü fıkrasının birinci cümlesi değiştirilerek; “Bu Kanuna göre yaşlılık aylığı bağlananlardan, 24 üncü maddenin (ı) numaralı bendinde belirtilen çalışmalarına devam edenlerin veya daha sonra çalışmaya başlayanların, sosyal yardım zammı dahil tahakkuk eden aylıklarından, aylığın bağlandığı veya tekrar çalışmaya başlanıldığı tarihi takip eden ay başından itibaren, çalışmalarının sona erdiği ay dahil % 10 oranında sosyal güvenlik destek primi kesilir. Diğer sosyal güvenlik kanunlarına göre yaşlılık veya malullük aylığı bağlananlardan 24 üncü maddenin (ı) numaralı bendinde belirtilen kapsamda çalışmaya başlayanlar, çalışmaya başladıkları ayı takip eden aybaşından itibaren, çalışmalarının sona erdiği ay dahil, bu Kanunun 50 nci maddesine göre belirlenen on ikinci gelir basamağının % 10’u oranında sosyal güvenlik destek primi öderler.” hükmü getirilmiştir.

 

Bu düzenleme ile yaşlılık ve malullük aylığı bağlandıktan sonra 1479 sayılı Kanunun 24 üncü maddenin (ı) numaralı bendinde belirtilen kapsamda çalışmaya başlayanların sosyal güvenlik destek primi kapsamında tescilleri yapılacaktır.

 

**

 

İKAMET ŞARTI YOK AŞAĞIDAKİ ÜLKELERE İSTEĞE BAĞLI PRİM ÖDEME

 

Ülkemizle imzalanmış ikili sosyal güvenlik sözleşmelerine göre Fransa, İngiltere, İsveç ve İsviçre’de bulunanlar ile bu ülkelerde sigortalı olanlardan Türkiye’de ikamet etme şartı aranmaksızın isteğe bağlı sigortalı olma şartlarını yerine getirenlerin ülkemizde isteğe bağlı sigortaya prim ödemeleri mümkündür

 

**

 

İSTEĞE BAĞLI SİGORTA ÖZELLİKLER

 

1/10/2008 tarihinden sonra zorunlu sigortalı olarak tescili yapılan sigortalıların primlerinin değerlendirme işlemleri

 

Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında ilk defa 1/10/2008 tarihinden sonra zorunlu sigortalı olarak tescilleri yapılan ((4) numaralı alt bendi hariç) ve daha sonraki bir tarihte zorunlu sigortalılıkları sona erenlerin isteğe bağlı sigortalılık talebinde bulunmadan prim ödemeye devam etmeleri halinde primlerinin karşıladığı süre ile sınırlı kalmak kaydıyla ödemiş oldukları sürelerin “isteğe bağlı sigortalılık süresi” olarak değerlendirilmesi işlemlerine devam edilecektir.

 

Buna göre, kendilerine veya hak sahiplerine aylık bağlananlar ile prim iadesi alanlar hariç olmak üzere yeniden değerlendirme talebinde bulunanların 1/10/2008 tarihinden sonra yatırmış oldukları primler karşılığı süre ile sınırlı kalmak kaydıyla “isteğe bağlı sigortalılık süresi” olarak değerlendirilecektir.

 

Yapılan değerlendirme neticesinde sigortalılığı sona erdirilenlerin, isteğe bağlı sigortalı olmak istemeleri halinde yazılı talepte bulunma şartı aranacaktır.

 

Ayrıca, Kanunun 4 üncü maddesinin (b) bendi kapsamında tescilleri yapılan ((4) numaralı alt bendi hariç)  ancak 5510 sayılı Kanun kapsamında sigortalı olmadıkları daha sonraki bir tarihte tespit edilmesi nedeniyle sigortalılıklarının tescil tarihi itibariyle iptal edilmesi gerekenlerden;

 

- Prim ödemelerinin iadesini talep edenlerin sigortalılıklarının tescil tarihi itibariyle iptal edilerek ödenen primler iade edilecek,

 

- Ödenen primlerin “isteğe bağlı sigortalılık süresi” olarak değerlendirilmesini talep edenlerin giriş bildirgelerinin iptal edilmeden tescil tarihi itibariyle terk (01) kodu ile sigortalılıklarının sona erdirilmesi ile tescil tarihinden sonra primi ödenen ayın başı itibariyle (05) kodu ile sigortalılığın başlatılması ve primlerin karşıladığı süre ile sınırlı kalmak şartıyla “isteğe bağlı sigortalılık süresi” olarak değerlendirilecektir.

 

Yapılan değerlendirme neticesinde sigortalılığı sona erdirilenlerin, isteğe bağlı sigortalı olmak istemeleri halinde yazılı talepte bulunma şartı aranacaktır.”

 

 Bu değişiklikten önce sigortalılıkları iptal edilerek prim iadesi alanlar hakkında yeni bir işlem yapılmayacaktır.

 

**

 

BAĞ-KUR İSTEĞE BAĞLI DÜZENLEME

 

1479 sayılı Kanun kapsamında zorunlu sigortalılıkları sona erenlerin isteğe bağlı sigortalılık talebinde bulunmadan prim ödemeye devam etmeleri halinde primlerinin karşıladığı süre ile sınırlı kalmak kaydıyla sigortalılık süresi olarak değerlendirilmesi işlemlerine 1/10/2008 tarihinden sonra da devam edilecektir.

 

Bu değişiklikten önce 30/9/2008 tarihi itibariyle değerlendirme işlemleri sona erdirilen sigortalılardan kendilerine veya hak sahiplerine aylık bağlananlar ile taraflarına prim iadesi yapılanlar hariç olmak üzere yeniden değerlendirme talebinde bulunanların 1/10/2008 tarihinden sonra yatırmış oldukları primler karşıladığı süre ile sınırlı kalmak kaydıyla sigortalılık süresi olarak değerlendirilir.

 

Yapılan değerlendirme neticesinde sigortalılığı sona erdirilenlerin, isteğe bağlı sigortalı olmak istemeleri halinde yazılı talepte bulunma şartı aranacaktır

 

**

 

İSTEĞE BAĞLI DA GSS ÖDENİR

 

Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi ile isteğe bağlı sigortalılar 1/10/2008 tarihinden itibaren genel sağlık sigortalısı sayılmış olup, Kanunun 52 nci maddesi gereğince bakmakla yükümlü olunan kişi dahi olsalar genel sağlık sigortası primini ödemekle yükümlüdürler.

 

İsteğe bağlı sigortalılar ile bunların bakmakla yükümlü oldukları kişilerin genel sağlık sigortası yardımlarından faydalanmaları için sağlık hizmeti sunucusuna başvurdukları tarihten önceki son bir yıl içinde toplam 30 gün genel sağlık sigortası primi ödemiş olmaları ayrıca 60 günden fazla prim ve prime ilişkin borçlarının bulunmaması gerekmektedir.

 

İsteğe bağlı sigortalı olanlar; bakmakla yükümlü olunan ya da hak sahibi olarak ölüm aylığı veya geliri veyahut kendi çalışmasından dolayı gelir alan kişi olsa dahi, Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayıldıklarından bunlar, genel sağlık sigortası primini de ödeyeceklerdir.

 

Türkiye’de yerleşik olma hali bir yılı doldurmayan yabancı uyruklu sigortalılar genel sağlık sigortalısı sayılmadığından, bunlardan bir yıldan daha az bir süre oturan ve isteğe bağlı sigortalı olanlardan genel sağlık sigortası primi alınmayacaktır. Ancak, oturma süresi bir yıldan fazla olanlardan oturma süresinin birinci yılının dolduğu tarihten itibaren sigortalının talepte bulunup bulunmadığına bakılmaksızın genel sağlık sigortası primi alınacaktır

 

**

 

VERGİ BAŞLANGICI İSTEĞE BAĞLI ÇAKIŞMA

 

1/10/2008 tarihinden önce 1/7/2002 tarihinde 1479 sayılı Kanunun 79 uncu maddesine göre isteğe bağlı sigortalılığı başlatılan sigortalının 30/6/2005 tarihinde isteğe bağlı sigortalılığı sona ermiştir. 1/10/2008 tarihinden sonra isteğe bağlı sigortalılığının sona erdiği tarihten sonraki bir tarihte 2/6/2006 tarihinde başlayan vergi mükellefiyetinin bulunduğu ve halen devam ettiği tespit edilmiştir. Sigortalının vergi başlangıç tarihi olan 2/6/2006 tarihinde (06) kodu ile yeniden sigortalılığı başlatılacaktır

 

**

 

KISMİ SÜRELİ ÇALIŞMA AYRINTILARI

 

4857 sayılı Kanuna göre kısmi süreli iş sözleşmesiyle çalışanlar (eksik gün nedeni 06-Kısmi istihdam), tam süreli çalışmakla birlikte ay içinde puantaj kaydı tutularak kısmı hizmet bildirilen (eksik gün nedeni 7- Puantaj kaydı) ile ev hizmetlerinde 30 günden az çalışanların (eksik gün nedeni 17-Ev hizmetlerinde 30 günden az çalışma) aynı anda Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde sayılan sigortalılık hallerinin bulunması durumunda sadece çakışan süredeki (b) bendine tabi sigortalılıkları iptal edilecektir. Çakışma sürelerinin tespitinde her bir ay için ayrı ayrı değerlendirme yapılacaktır. Bu durumda, ay içinde kısmi çalışılan süreler dışında kalan sürede (b) bendine tabi sigortalılık geçerli sayılacağından sigortalılar ayrıca (b) bendi kapsamında prim ödemek için yazılı talepte bulunmayacaklardır.

 

Sigortalıların ay içindeki (a) ve (b) bentlerine tabi gün sayılarının hesabında ay 30 gün kabul edilecek (b) bendine tabi gün sayısı (a) bendine ilave edilerek hesaplanacaktır. Sigortalının (a) bendine tabi işe girdiği ay içinde işten çıktığı ay için parmak hesabı yapılarak işlem yapılacaktır. Artık güne ait kazançlar sigortalının prime esas kazancına ilave edilecektir. Ay içinde giriş ve çıkış tarihi bulunmuyorsa kısmi çalışılan aylarda (a) bendi kapsamındaki sigortalılık ayın ilk gününden itibaren başlatılacaktır. (b) bendine tabi sigortalılık ise (a) bendi kapsamındaki sigortalılığının sona erdiği günü takip eden günden itibaren başlatılacaktır.

 

Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında kısmi süreli olarak çalışanlar bu süreleri dışında kalan günleri (b) bendine tabi zorunlu çalışmaları ile tamamladıklarından kalan sürelerinde kısmi süreleri olarak (a) bendi kapsamında isteğe bağlı sigortalı olamayacakları gibi genel sağlık sigortalısı olarak bu süreleri ayrıca tamamlamayacaklardır.

 

Sigortalıların ay içinde birden fazla işyerinde çalışmaları halinde “06” ve “17” numaralı eksik gün nedenleri dışında 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendine tabi diğer çalışmaları da toplanacak, sigortalılar kalan günler için (b) bendine tabi sigortalı sayılacaktır. Birden fazla çalışması toplam 30 gün olan sigortalılar hakkında (b) bendine tabi prim alınmayacak olup, bu Genelgenin “4- Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerine tabi olarak aynı anda prim ödenmiş hizmetlerin değerlendirilmesi” başlıklı bölüm doğrultusunda işlem yapılacaktır.

 

Kanunun 67 nci maddesine 25/2/2011 tarihinden ilave edilen beşinci fıkra ile bu tarihten itibaren 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalıların 4857 sayılı Kanunun 56 ncı ve 74 üncü maddeleri ile diğer iş kanunlarına göre ücretsiz izin sayılan süreler haricinde ayrıca bir takvim yılı içerisinde toplam bir ayı aşmayan ve işverenlerince belgelendirilen ücretsiz izin sürelerinde genel sağlık sigortalılıklarının devam edeceği hüküm altına alındığından bir ayı aşan kısmi çalışmalarda eksik gün nedeni “06”, “07” ya da “17” olup, ay içinde “0” gün ve “0” kazanç bildirilen kayıtlar, eksik gün nedeni “7-Puantaj kaydı” ve “12-Birden fazla” ve “13-Diğer” seçilenler ya da “0” gün ve “0” kazanç bildirimin sürekli olarak yapıldığı tespit edilenler hakkında (a) bendi kapsamında bildirilen çalışmanın fiili olup olmadığı hususu araştırılarak sonucuna göre işlem yapılacaktır.

 

**

 

KISMİ SÜRELİ DE ÇAKIŞMA

 

Kısmi süreli çalışanlara ilişkin hizmet çakışmalarında bu Genelge ile düzenlenen hususlar doğrultusunda Genelgenin yayım tarihinden itibaren uygulamaya geçilecek olup, 1/3/2011 tarihinden itibaren kısmi süreli çalışması nedeniyle Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalılığı sona erdirilenlerin çakışan süreler dışındaki primlerini ödemek için talepte bulunmaları halinde, söz konusu aylar (b) bendi kapsamında 30 güne tamamlanıp hizmet süresi olarak değerlendirilebilecektir. Sosyal güvenlik destek primine tabi sigortalılık hakkında da aynı şekilde işlem yapılacaktır.

 

**

 

SÖZLEŞMESİZ YABANCI ÜLKELERDE ÇALIŞMAYA GİDEN İŞÇİLERİN SİGORTASI

 

Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendinde ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri bu çalışmaları devam ederken Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamında sigortalı olabileceklerdir. Ancak, bunlardan 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendine tabi olanların isteğe bağlılıkları (a) bendi kapsamında çalışmaya başladıkları tarihten bir gün önce sona erdirilecek, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendine tabi olanlardan isteğe bağlı sigortalılığı bulunanların isteğe bağlı sigortalılık sona erdirilinceye kadar (b) bendine tabi sigortalılıkları başlatılmayacaktır.

 

 

 

**

 

ASKERLİK BORÇLANMASINDA YENİ DÜZENLEME

 

Yapılacak askerlik borçlanmalarında, hava değişimlerinin 1111 sayılı Kanunun yayımlandığı 17/7/1927 tarihine kadar 1 yılının, bu tarihten sonra 3 ayının, 22/2/2014 tarihinden sonra otuz gününün, 1076 sayılı Kanunun 3 üncü maddesi uyarınca erbaş ve er statüsünde askerlik görevini yapanların (kısa dönem) ise 14/11/1980 tarihinden itibaren 1 ayının, 22/2/2014 tarihinden itibaren onbeş gününün askerlik süresi olarak dikkate alınması gerektiğinden, bu süreleri aşan kısmı ile hastalık veya cezai bir sebeple uzayan süreler borçlandırılmayacaktır

 

 

 

**

 

ASKERLİK BORÇLANMASINDA VATANDAŞLIK SORUNU

 

Türk vatandaşlığına alınanlardan vatandaşlığa alındıkları tarihte 22 yaşını doldurmuş olanlardan geldikleri ülkelerde yaptıkları askerlik sürelerini belgeleyenler belgede kayıtlı süreyi, belgede kayıtlı sürenin olmaması veya Türkiye’deki emsallerinin yaptığı askerlik süresinden fazla olması hallerinde emsalleri kadar borçlandırılacaklardır. Türk vatandaşlığına alınan kimselerin askerlik süresini belgeleyememeleri durumunda borçlanma işlemleri yapılmayacak, varsa yapılmış olan borçlanma işlemleri iptal edilecektir. Türk vatandaşı iken askere alınan ve askerlik yükümlülüğünü yerine getirenlerin daha sonra Türk vatandaşlığından çıkmaları halinde Türk vatandaşı iken yaptıkları askerlikleri borçlanılabilecek, daha önce yapılmış olan borçlanmaları geçerli sayılacaktır

 

 

 

**

 

BORÇLANMALAR HER ZAMAN İADE EDİLİR

 

5510 sayılı Kanunun 41 inci maddesine göre yapılan borçlanmalarda aylık bağlanmamış olması şartıyla bir defaya mahsus borçlanma tutarının tamamı iade edilmekte iken 21/8/2013 tarihli ve 28742 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan SSİY’nin 66 ncı maddesinin onbirinci fıkrasında yapılan değişiklikle bir defaya mahsus iade kaldırılmış olup, aylık bağlanmamış olması şartıyla borçlanma tutarının tamamı sigortalının talebi halinde faiz uygulanmaksızın her zaman iade edilebilecek, ancak kısmi iade yapılmayacaktır.”

 

Sigortalı tarafından ödenmiş olan borçlanma tutarının vefatından sonra hak sahiplerince iadesinin talep edilmesi halinde borçlanma tutarının hak sahiplerine iadesi yapılmayacaktır

 

**

 

9,99 TL EKSİĞE SIKINTI YOK

 

1479 sayılı Kanunun mülga ek 9 uncu maddesi gereğince, askerlik borçlanması sigortalının talep tarihinde bulunduğu basamağın primi üzerinden hesaplanmakta olup, borçlanma tutarının tebliğ tarihinden itibaren Kanunda belirtilen süre içinde tam olarak ödenmesi halinde borçlanma geçerli sayılmıştır. Ancak, tebliğ edilen tutarın eksik ödenmesi halinde devredilen Bağ-Kur Genel Müdürlüğünün 12/9/2006 tarihli ve 2002/15 numaralı Genelgesi gereğince muafiyet kapsamında olan 9,99 TL dikkate alınmaksızın 6183 sayılı Kanunun uygulamasına göre yapılan tahsilat 15 günlük süre içerinde ödenmesi halinde eksik tutar Kurum kodu kapsamında değerlendirilerek borçlanması geçerli sayılacaktır.

(Kaynak: Alitezel.com | 10.03.2014)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.


GÜNDEM