Resul KURT - Özürlüler erken emekli olabilir mi?

Sosyal güvenlik sistemimiz içinde yer alan SSK ve T.C. Emekli Sandığı kanunlarında özel emeklilik şartları konularak özürlülerin emeklilikleri kolaylaştırılmıştır. Ancak, Bağ-Kur kanununda özürlülere herhangi bir kolaylık sağlanmamış, diğer bir deyişle özürlü-sağlam ayrımı yapılmamıştır.

SSK’da Özürlülerin Emeklilik Şartları

Sosyal Sigortalar Kanunu’nda, özürlülerin emekliliği 60’ıncı maddede düzenlenmiştir. Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce malul sayılmayı gerektirecek derecede hastalık veya arızası bulunan ve bu nedenle malullük aylığından yararlanamayan özürlü sigortalılar, yaşları ne olursa olsun en az 15 yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3600 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak şartıyla yaşlılık aylığından yararlanabilmektedir.

06.08.2003 gününe kadar yüzde 40 ve daha fazla özrü olan SSK sigortalıları (Gelir Vergisi Kanunu gereğince vergi indirim belgesi almaları koşuluyla) herhangi bir yaşa tabi olmaksızın 15 yıllık süre ve bu süre içinde en az 3600 gün prim ödeme şartı ile emekli olabiliyorlardı. Sakatlık nedeniyle vergi indiriminden yararlanmaya hak kazanmış durumda olan özürlü sigortalıların yaşlılık aylığı bağlanmasına ilişkin uygulama 06/08/2003 tarihinde 4958 sayılı yasayla değiştirilmiştir.

Buna göre; sakatlığı nedeniyle vergi indiriminden yararlanmaya hak kazanmış durumda olan sigortalılardan;

I. derecede (yüzde 80 ve yukarısı) sakatlığı olanlar yaşları ne olursa olsun en az 15 yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3600 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak,

II. derecede (yüzde 60-yüzde 80 arası) sakatlığı olanlar yaşları ne olursa olsun en az 18 yıldan beri sigortalı olmak ve en az 4000 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak ,

III. derecede (yüzde 40-yüzde 60 arası) sakatlığı olanlar yaşları ne olursa olsun en az 20 yıldan beri sigortalı olmak ve en az 4400 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmaları şartıyla,

Emekli olacakları hükme bağlanmıştır.

Özürlü emekliliğinde kademeli geçiş

Yukarıdaki düzenleme 06.08.2003 ve daha sonraki tarihlerde ilk defa (sigortalı olan) işe giren engelliler ile ilgilidir. İlk defa 06/08/2003 tarihinden önce çalışmaya başlayan ve sakatlığı nedeniyle vergi indiriminden yararlandığını belgelendiren özürlü sigortalılar için kademeli bir geçiş öngörülmüş olup aşağıda belirtilen sigortalılık süreleri ve prim gün sayılarıyla yaşlılık aylığından yararlanacaklardır.


İşe başlama tarihi I. Derece engelli II. Derece engelli III. Derece engelli

05.08.1999 ve daha önce 15 yıl, 3600 gün 15 yıl, 3600 gün 15 yıl, 3600 gün
06.08.1991-05.08.1994 15 yıl, 3600 gün 15 yıl, 8 ay-3680 gün 16 yıl, 3760 gün
06.08.1994-08.08.1997 15 yıl, 3600 gün 16 yıl, 4 ay-3760 gün 17 yıl, 3920 gün
06.08.1997-08.08.2000 15 yıl, 3600 gün 17 yıl, 3840 gün 18 yıl, 4080 gün
06.08.2000-08.08.2003 15 yıl, 3600 gün 17 yıl, 8 ay-3920 gün 19 yıl, 4240 gün
06.08.2003’ten itibaren 15 yıl, 3600 gün 18 yıl, 4000 gün 20 yıl, 4400 gün

Sakatlık vergi indiriminden nasıl yararlanılır?

Özürlü olan ve halen bir işyerinde çalışan sigortalıların sakatlığı nedeniyle vergi indiriminden yararlanmak istediklerini belirten bir dilekçe ile bulundukları ilin Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü’ne başvurması gerekmektedir. Ayrıca bu dilekçelerine çalıştıkları işyerlerinden alacakları ve Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü’ne hitaben yazılmış, bu işyerinde çalıştığını belirten bir yazıyı ekleyeceklerdir. Sakatlık indiriminden yararlanmak isteyen kişi, bir hastaneye sevk edilmektedir. Sevk edilen hastaneden en az yüzde 40 oranında sakat olduğuna ilişkin bir rapor verilmesi durumunda, söz konusu hastane raporu ilgili müdürlük tarafından Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü’nde bulunan Merkez Sağlık Kurulu’na gönderilmektedir. Sakatlık Raporu burada değerlendirilerek başvuran kişinin çalışma gücünün ne kadarını kaybettiğine karar verilmektedir. Sakatlık oranının yüzde 40’tan fazla olduğu anlaşılan kişiler sakatlık indiriminden yararlanmaya hak kazanmaktadırlar.

(Kaynak: Star Gazetesi | 30.06.2007)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.