Tüm Anonim Şirketlere Denetim Yolda / İsmail Kökbulut

 Bilindiği üzere, eski Türk Ticaret Kanunu'nda sermaye şirketlerinin denetimi uzmanlık bilgisine sahip olması zorunlu bulunmayan murakıplar eliyle yapılıyordu. Söz konusu denetimin etkili olduğunu ve sonuç doğurduğunu söylemek güçtü. Yeni Türk Ticaret Kanunu ile anonim şirketlerin denetimi sil baştan değişti. Öncelikle eski Ticaret Kanunu'nda yer alan murakıplık müessesesi kaldırıldı ve bunun yerine geçmek üzere tüm şirketler için bağımsız denetim öngörüldü. Ancak daha sonra yapılan değişiklikle bağımsız denetimin kapsamı sadece belli bir büyüklüğü geçen şirketlerle sınırlandırıldı; bağımsız denetim kapsamına girmeyen şirketlerse denetimsiz kaldı.

Şimdi ise bu boşluk dolduruluyor. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan taslak yönetmelik bu şekliyle yayımlanırsa, yakın dönemde tüm anonim şirketler denetime tabi olacak.

Hangi şirketlere denetim geliyor?

Yeni düzenleme, Bakanlar Kurulu tarafından bağımsız denetime tabi olduğuna karar verilenler dışında kalan anonim şirketlerle kooperatifleri kapsayacak. Limited şirketler ise kapsama dahil olmayacak.

Denetim yaptırılmazsa ne olur?

Kanunun ve yönetmelik taslağının denetim yaptırmamaya bağladığı müeyyide oldukça ağır. Denetime tabi olduğu halde söz konusu denetimi yaptırmayan şirketlerin finansal tabloları ile yönetim kurulu yıllık faaliyet raporu düzenlenmemiş kabul edilecek.

Denetimin kapsamı ve konusu ne olacak?

Denetim konusunu; şirketin finansal tabloları ile muhasebe kayıtlarının gerçeği yansıtıp yansıtmadığı, finansal tabloların muhasebe ilkelerine uygun hazırlanıp hazırlanmadığı, şirketlerin hesap dönemi içerisindeki faaliyet ve işlemleri ile yıllık faaliyet raporunun esas sözleşmeye, genel kurul kararlarına ve ilgili mevzuata uygun olup olmadığı oluşturacak.

Denetimi kim gerçekleştirecek?

Öngörülen denetimi, serbest muhasebeci mali müşavir ve yeminli mali müşavirler gerçekleştirecek. Ancak denetim yapabilmek için öncelikle denetime ilişkin eğitim programına katılıp bu programı tamamlamak gerekecek. Kamu Gözetimi Kurumu tarafından bağımsız denetçi olarak yetkilendirilenlerse hiçbir şart aranmaksızın denetim yapabilecek.

Denetimin ayrıntıları

Denetçinin denetim sürecinde; finansal tabloların gerçeğe uygun olup olmadığını belirleyebilmek için denetim planı hazırlaması, risk unsurlarını tespit etmesi, kanıt toplaması, şirket defter ve belgelerini incelemesi, gerektiğinde fiili envanter yapması ve hesap dönemi sonunda bir denetim raporu hazırlaması gerekecek.

Buna mukabil, denetlenen şirketin yönetim kurulunun denetim için talep edilen bilgi ve belgeleri gecikmeksizin denetçiye vermesi ve denetimin gerçekleştirilebilmesi uygun şartları oluşturması gerekecek.

Denetçiyi kim seçecek?

Denetime tabi olacak şirketler bir hesap dönemi için en az bir en çok üç denetçi seçebilecekler. Denetçi, görev yapacağı hesap döneminin ilk üç ayı içerisinde şirket genel kurulu tarafından seçilecek.

Sadece 2013 yılı için yönetim kurulu kararı alınması ve ticaret sicilinde yayınlanması yeterli. Aynı denetçi bir şirkete en fazla 5 hesap dönemi üst üste seçilebilecek. Beş hesap dönemi görev yapan denetçi aradan bir hesap dönemi geçmedikçe aynı şirkette tekrar denetçi olamayacak.

Denetçi görevden alınabilir mi?

Denetçiler haklı sebeplerin varlığı halinde görevden alınabilecek. Denetçinin görevini ihmalen veya kasten yerine getirmemesi, mevzuat hükümlerine aykırı olarak şirketin faaliyetlerini aksatacak davranışlarda bulunması ve benzeri sebepler haklı sebep sayılacak.

Denetçinin tescil ve ilanı

Denetçinin seçimiyle görevden alınması veya ayrılması ticaret siciline tescil ve Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi'nde ilan edilecek.

Denetim raporu

Denetçi, bilanço gününü izleyen hesap döneminin ilk iki ayı içerisinde (ocak ve şubat aylarında) genel kurula sunulmak üzere hazırlayacağı denetim raporunu yönetim kuruluna verecek. Denetim raporu, genel kuruldan en az 15 gün önce şirketin merkez ve şubelerinde ortakların incelemesi için hazır bulundurulacak. Denetim raporunda; denetim yapılan döneme ilişkin bilgilere, şirketin finansal tablolarına ilişkin değerlendirmelere ve genel olarak şirketin faaliyetlerinin mevzuata uygunluğuna yönelik görüşlere yer verilecek.

Yarın bayram. Şimdiden bayramınız kutlu olsun.

(Kaynak: Bugün Gazetesi | 14.10.2013)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.