Gelirler Kontrolörü Mustafa TAN - Gelir vergisinde transfer fiyatlandırması uygulanacak

Kurumlar vergisindeki örtülü kazanç dağıtımı uygulaması 2006 yılı içinde tarihe karıştı. Uluslararası düzenlemeler paralelinde yeni Kurumlar Vergisi Kanunu ile transfer fiyatlandırması uygulaması vergi kanunlarımıza ilk kez girmiş oldu. 1 Ocak 2007 tarihi ile yasal olarak yürürlüğe girmiş olmakla birlikte henüz nasıl uygulanacağının çerçevesi çizilmiş değil.

TBMM tarafından kabul edilen kanun ile Gelir Vergisi Kanunu'na transfer fiyatlandırması düzenlemesi dahil ediliyor. GVK'nın 41'inci maddesinde ticari kazancın tespitinde kabul edilmeyecek indirimler sayılmaktadır. Anılan maddeye yapılan bent ilavesi ile transfer fiyatlandırması yoluyla işletme kârının azaltılmasının önüne geçiliyor.

GVK'nın 41'inci maddesine eklenen 5 numaralı bent ile transfer fiyatlandırması kavramı GVK'da tanımlanıyor. Düzenlemeye göre, 41'inci maddenin 1 ile 4 numaralı bentlerinde yazılı olan işlemler hariç olmak üzere, teşebbüs sahibinin, ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit edilen bedel veya fiyatlar üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunması halinde, emsallere uygun bedel veya fiyatlar ile teşebbüs sahibince uygulanmış bedel veya fiyat arasındaki işletme aleyhine oluşan farklar işletmeden çekilmiş sayılıyor. Dolayısıyla bu farklar kanunen kabul edilmeyen gider olarak ticari kazanca ilave edilecektir.

Teşebbüs sahibinin eşi, üstsoy ve altsoyu, üçüncü derece dahil yansoy ve kayın hısımları ile doğrudan veya dolaylı ortağı bulunduğu şirketler, bu şirketlerin ortakları, bu şirketlerin idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından kontrolü altında bulunan diğer şirketler ilişkili kişi kabul edilecek. Gelir vergisi mükellefleri içinde ilişkili kişi kavramının son derece geniş olduğu göze çarpmaktadır.

İmalat ve inşaat, kiralama ve kiraya verme, ödünç para alınması veya verilmesi, ücret, ikramiye ve benzeri ödemeleri gerektiren işlemler mal ve hizmet alım ya da satımı sayılacaktır.

Yapılan değişiklikle GVK'nın 40'ıncı maddesinin 1 ile 4 numaralı bentlerinde yazılı giderlerde transfer fiyatlandırmasının uygulanmayacağını belirtiyor. Bu bentlerde yazılı giderler;

1) Teşebbüs sahibi ile eşinin ve çocuklarının işletmeden çektikleri paralar veya aynen aldıkları sair değerler

2) Teşebbüs sahibinin kendisine, eşine, küçük çocuklarına işletmeden ödenen aylıklar, ücretler, ikramiyeler, komisyonlar ve tazminatlar;

3) Teşebbüs sahibinin işletmeye koyduğu sermaye için yürütülecek faizler;

4) Teşebbüs sahibinin, eşinin ve küçük çocuklarının işletmede cari hesap veya diğer şekillerdeki alacakları üzerinden yürütülecek faizlerden oluşuyor.

Dolayısıyla işletmenin bu dört bent kapsamında adı ne olursa olsun yaptığı ödemeler ve giderler emsallerine uygun olsa bile kanunen kabul edilmeyen gider sayılmaya devam edecek.

Kurumlar vergisinde olduğu gibi gelir vergisi uygulamasında da düzeltme hükümleri geçerli. Transfer fiyatlandırması yoluyla işletmeden çekilen bu değerler, ilişkili kişi tarafından beyan edilmiş, gelir veya kurumlar vergisi matrahının hesabında dikkate alınmış ise ilişkili kişinin vergilendirme işlemleri düzeltilecektir. Böylelikle mükerrer vergilemenin önüne geçilmektedir. Bu düzeltme için aranan şartlar, KVK'ya göre belirlenecektir.

Gelir vergisinde genel ifadelerle yerini bulan transfer fiyatlandırması çok geniş bir mükellef grubuna etki edecek. Gelir vergisi mükellefleri de KVK'da yapılan açıklamalara göre işlemlerini yürüteceklerdir.

GVK'da yapılan bu değişikliğin Resmi Gazete'de yayım tarihi fazla önem arz etmiyor. Çünkü bu madde 1.1.2007 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe giriyor. Dolayısıyla 2007 yılının başından bu yana yapılan tüm işlemlerde geçerli olacak. Bu nedenledir ki geriye dönük işlemlerin de kontrolü önemli hale geliyor.

Ancak önemli bir sorun emsallere uygunluk kriteri. Emsal fiyatların nasıl belirleneceği? 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nda fiyat tespit yöntemleri açıklanmış olmakla birlikte uygulama belirsizliğini korumaya devam ediyor.

Gelir Vergisi Kanunu'nda da transfer fiyatlandırmasının yürürlüğe girmesi ile geniş kesimler bu konu üzerine odaklanacaktır.

(Kaynak: Dünya Gazetesi | 19.04.2007)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.