Otomobile Çevre Vergisi Uygulaması / Osman Arıoğlu

 Son yıllarda, zaman zaman basına motorlu taşıtlar vergisi (MTV) uygulamasında değişik hazırlıklar olduğu yansıyor. Mevcut uygulama yerine çevre esaslı vergi sistemi getirilmek isteniliyor. Bu da aslında AB uyum sürecinde sürpriz sayılmayacak, beklenen bir gelişme. Halen AB üyesi ülkelerden 17 tanesi MTV uygulamasını araçların yaydığı emisyon miktarını esas alarak yapıyor. Bu uygulamanın hayata geçirildiği ülkelerde ortalama emisyon miktarının giderek aşağılara doğru inmeye başladığı görülüyor.
Esasen şu anda konuşulan veya basına yansıyan konu itibarıyla motorlu taşıtlar vergisinin tamamen çevre vergisi halinde uygulanması dünyanın artık kabul ettiği ve dönüşü olmayan bir trend. Zaten 2004 yılında Türkiye’de MTV sisteminde ağırlık esasına göre vergileme esasından silindir hacmine göre vergileme esasına geçilirken de kısmen çevre vergisi tarafı da işin içine konulmuştu. Bu uygulamada çevre vergisinden sapılan en önemli yan, araçların yaşı yükseldikçe uygulanan MTV’nin azalıyor olmasıydı. Bunun yapılması da doğal olarak ülkenin özel durumu, yani halkın gelir seviyesi dikkate alındığında kaçınılmazdı. Esasen o yıllarda emisyona göre vergileme fazlaca sağlıklı uygulanabilecek durumda da değildi. Yeni araçların dahi yaydığı emisyon miktarları çok sağlıklı bir şekilde belli değildi. O nedenle daha çevreye duyarlı vergi yapısı olarak silindir hacmi esası uygulanıyordu.

AB uygulaması

Geçen zaman içerisinde özellikle 2007 sonrası dönemde AB ülkeleri birer birer silindir hacmi esasından emisyona göre vergi yapısına dönmeye başladılar. Bu dönüşü tamamen eski sistemin terk edilip yerine yenisinin ikamesi şeklinde yapan İsveç gibi bazı ülkeler olduğu gibi, mevcut araçlar için eski uygulamanın devam ettiği ama yeni trafiğe çıkan araçlar için de yeni uygulamayı başlatan ülkeler de oldu. Uygulama yıllarında görüldü ki, eski sistemi tamamen değiştiren ülkelere nazaran iki uygulamayı birlikte yürüten ülkelerde ortalama emisyon miktarları daha aşağılara çekilebildi. Esasen ülkeler çevre esaslı vergilemeyi sadece MTV uygulamasında değil, aynı zamanda Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) uygulamasında da geçmeye başladılar. Bu da yeni ve çevreci araç satışlarını daha cazip hale getirirken eski tip araçların kullanımının hızlı bir şekilde azaltılmasını sağladı.

Türkiye için doğru ne?

Türkiye’de 2003 sonrası yıllarda iki defa eski araçların trafikten çekilmesini sağlayıcı düzenleme yapıldı. Ama halen trafikte seyreden araçların büyük bölümü eski veya çevre duyarlılığı daha az olan araçlardan oluşuyor. Bu da yukarıda da belirttiğimiz gibi, halkın gelir seviyesi ile doğrudan ilişkili bir konu. Elbette ülkede üretilen araçlardaki çevreye daha duyarlı elektrikli veya hibrit araç sayısının yetersizliği ve getirilen kısmi ÖTV teşviğine rağmen bu araçların fiyatlarının halen yüksek kalması da bunda bir diğer önemli etkendir.
Bütün bu değerlendirmeler sonucunda bizim ulaştığımız nokta, çevreye uyumlu ÖTV ve MTV uygulamasına bir an önce geçilmesi. Ancak MTV uygulamasında ikili yapının korunması, sadece trafiğe yeni çıkacak araçlar için bu yeni sistemin uygulanması, en az 8-10 yıl daha trafikteki araçlar için eski yapının da korunması doğru olacaktır.

(Kaynak: Bugün Gazetesi | 16.03.2013)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.