Dr. Bumin DOĞRUSÖZ - Birden fazla işverenden elde edilen ücretler

Bilindiği gibi 4842 sayılı kanunla Gelir Vergisi Kanunu'nun 86. maddesinde yapılan değişiklikle, -daha önce 4369 sayılı kanunla kaldırılmış bulunan- “birden fazla işverenden ücret alanların bazı kayıtlarla ücretlerinin yıllık beyannamede birleştirilmesi esası”na geri dönülmüştür. Ancak bu dönüşün bazı zaafları olduğu, daha uygulanmadan anlaşıldığından, ücretlilerin yıllık beyanda bulunmasını gerektiren koşullar, 3.5 ay sonra 4962 sayılı kanunla yeniden düzenlenmiştir.

Bu yeni düzenlemeye göre “Tek işverenden alınmış ve tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretler (birden fazla işverenden ücret almakla beraber birden sonraki işverenden aldıkları ücretlerinin toplamı, 103'üncü maddede yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı aşmayan mükelleflerin, tamamı tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretleri dahil)” için yıllık beyanname verilmeyecek, başkaca sebeplerle beyanname verilse dahi bu ücretler beyannameye dahil edilmeyecektir.

Bu düzenlemenin idari yorumu ise 16 sayılı Gelir Vergisi Sirküleri ile yapılmıştır.

Bu düzenlemelere göre tam mükellef gerçek kişilerin tevkif yoluyla vergilendirilmiş ücretlerinin;

- Sadece bir işverenden elde edilmesi halinde,

- Birden fazla işverenden ücret geliri elde edilmesi durumunda ise birden sonraki işverenden alınan ücretlerin toplamının 2006 yılı gelirleri için 18 bin YTL’yi aşmaması halinde

yıllık Gelir Vergisi beyannamesi verilmeyecektir.

Birden fazla işverenden ücret geliri elde edilen hallerde, birden sonraki işverenden alınan brüt ücretlerin toplamının 18 bin yeni lirayı aşması durumunda ise birinci işverenden alınan da dahil olmak üzere ücret gelirlerinin tamamı beyan edilecektir.

Birden fazla işverenden ücret alınması halinde, birinci işverenden alınan ücretin hangisi olacağının belirlenmesi, mükellefin serbest takdirine bırakılmıştır. Kısaca mükelleflere, bu hesaplamada en yüksek ücreti hesaplama dışı bırakma hakkı tanınmıştır.

Tevkifata tabi tutulmamış ücret gelirleri için ise tutarı ne olursa olsun yıllık beyanname verilecektir.

Beyannamede brüt ücretlerin toplamından hareketle hesaplanan vergiden, yıl içinde işverenlerce kesilen vergiler mahsup edilecek ve çıkan fark vergi olarak ödenecektir.

Burada dikkat edilmesi gereken husus, yıl içerisinde ücret alınan işveren sayısıdır. Birden fazla işverenden ücret almış olmak ibaresi, aynı zaman için birden fazla işverenden ücret almayı kapsadığı gibi, yıl içerisinde iş değişikliği dolayısıyla birden fazla işverenden ücret almayı da kapsamaktadır. Örneğin nisan sonunda bir işyerinden ayrılan, temmuzda yeni iş bularak orada işe başlayan ve eylül ayı içerisinde tekrar iş değiştiren bir ücretli de yıl içerisinde birden fazla -üç- işverenden ücret aldığından, yukarıdaki kurallara tabi olacaktır.

Birden fazla işverenden ücret alma durumu ile özellikle grup şirket veya holding yapılanmasına dahil bir şirkette çalışan kişinin, yıl içerisinde grubun diğer şirketlerine kaydırılması veya bir kişinin gruba dahil birden fazla anonim şirketin yönetim kurulunda huzur hakkı karşılığı görev yapması şeklinde karşılaşılmaktadır. Bu gibi hallerin hepsinde, birden fazla işverenden ücret alındığı için, yukarıdaki kurallara göre davranmak ve gerekiyorsa beyanname vermek gerekmektedir.

Bu hükümler kamuda çalışanlar için de geçerlidir. Örneğin birden fazla üniversitede ders veren öğretim üyelerinin, birden fazla adliyede bilirkişilik yapanların da ücret gelirlerini yukarıda açıkladığımız hükümlere göre değerlendirmesi gerekmektedir.

Uygulamadaki gözlemimiz bu hükümlere uyarak beyanname verenlerin sayısının son derece az olduğu yönündedir. Bu durum belki, koşulları yukarıdaki hükümlere uyanların az sayıda olmasından ileri gelmektedir. Öte yandan ücretler zaten stopaj yolu ile vergilendirildiği için yıllık beyannamelerde de yüksek vergiler çıkmamaktadır. Bu nedenle Hazine'nin buradan kayda değer bir gelir elde ettiğini zannetmiyoruz.

Bence ücretlilere yönelik bu düzenlemenin kaldırılması daha yerinde olacaktır. Geçici 67'nci maddeden hareketle yüzde 10 veya sıfır oranında vergiye tabi birkaç milyon YTL'lik menkul sermaye iratları için beyanname dahi alınmazken üç beş ücretliyi kovalayan sistem, zaten sistem değildir.

(Kaynak: Referans Gazetesi | 08.03.2007)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.