KOBİ'ler çevreye uyamadı, 8 bin 400 firma ceza yedi

Geçen yıl yaşanan varil skandalının ardından devreye giren yeni Çevre Kanunu ile KOBİ'ler ceza yağmuruna tutuldu. 10 ayda 8400 KOBİ'ye ceza kesildi, birçok firmanın kapısına ise kilit vuruldu. "Yeni yasa KOBİ'lere birkaç gömlek büyük geldi" diyen Çevre ve Orman Bakanlığı, KOBİ'lere iki yıl muafiyet tanımak için düğmeye bastı.

 

 

Tuzla'da bulunan zehirli varillerin hemen ardından yürürlüğe giren ve şirketlere 6 milyon YTL'ye kadar cezalar getiren Yeni Çevre Kanunu KOBİ'leri zora soktu. Çevreye zarar verdikleri için 10 ayda 4 bini Marmara Bölgesi'nde olmak üzere 8400 KOBİ'ye ceza kesildi. Sadece İkitelli Organize Sanayi Bölgesi'nde 127 firma kapatma cezası aldı.

Yasada firmalara Çevre Bakanlığı'na 3 ay içinde mevcut durumlarını bildirmeleri durumunda kendilerine 2 yıllık muafiyet getirileceği de yer alıyordu. Ancak işletmelerin konudan yeterince haberdar olmaması nedeniyle başvurular yok denecek kadar az seviyede oldu. Bu da beraberinde ağır bir ceza yükü getirdi.

Bugüne kadar böyle bir ceza yükü ile karşılaşmayan KOBİ'lerin içinde bulunduğu sıkıntılı durum Çevre ve Orman Bakanlığı'nı da harekete geçirdi. KOBİ'lerin yeni yasaya adapte olmakta zorluk çektiğini belirten Çevre ve Orman Bakanlığı Müsteşarı Prof. Dr. Hasan Zuhuri Sarıkaya, "Yeni yasa KOBİ'lere birkaç gömlek büyük geldi. KOBİ'leri yeni Çevre Kanunu'ndan 2 yıl muaf tutmak için çalışma yapıyoruz. Mevcut durumunu anlatan, gerekli yatırımları yapacağı sözünü veren KOBİ'lere muafiyet gündeme gelebilir" dedi.

 

60 milyar euroluk çevre yatırımına ihtiyaç var

Tuzla'da ortaya çıkarılan zehirli varillerin ardından gündeme gelen Çevre Kanunu 4 Nisan 2006'da Meclis'ten geçti. Yasa ile birlikte Türkiye'deki 271 bin KOBİ'ye birçok alanda yeni yükümlülükler getirildi. Avrupa Birliği (AB) tahminlerine göre Türkiye'deki KOBİ'lerin çevre uyumu için 50-60 milyar euro yatırım yapması gerekiyor. Bu maliyetin 20 milyar eurosu devlet, geri kalanı ise özel sektör tarafından karşılanacak. Ancak zor günler geçiren, kârını ciddi oranda kaybeden ve finans sıkıntısı çeken KOBİ'ler çevre yatırımlarını gerçekleştiremiyor. Yeni Çevre Kanunu'nun 6 milyon YTL'ye kadar cezalar getirdiğini belirten Zuhuri Sarıkaya, KOBİ'lerin finansal güçlerinin olmaması nedeniyle yeni Çevre Kanunu'na uyum gösteremediğini belirterek şunları söyledi: "Yeni Çevre Kanunu'nun geçici 4. maddesi ile sanayiciler yasanın çıkışından itibaren üç ay içinde mevcut durumlarını bize bildirmeleri durumunda yasadan 2 yıl  muaf tutuluyorlardı. Ancak bu ayrıntıyı bilmeyen KOBİ'lerden çok az başvuru geldi. Şimdi işletmelere ceza yağıyor. KOBİ'lerin finansal zorluk içinde olduğunu biliyoruz. Bu nedenle yeni bir düzenleme gündemizde" dedi. Sarıkaya, KOBİ'lerin er ya da geç bu yatırımları yapmak zorunda olduğunu söyledi.

 

Çevre yatırımları uzun vadede avantaj sağlayacak

Çevre yatırımlarının KOBİ'lere uzun vadede büyük bir avantaj sağlayacağına dikkat çeken Sarıkaya, şöyle devam etti: "Nasıl şirketler muhasebe işleri için mali müşavirlerle anlaşıyorsa yatırım yaparken çevre konusunda danışmanlık hizmeti veren firmalarla anlaşmalılar. Ayrıca KOBİ'ler Çevre Kanunu için sigorta şirketleri ile de anlaşarak kendilerini koruyabiliyorlar. Avrupa, çevre yatırımları yaparak şunu fark etti: Bu yatırımlar şirketlere maliyet gibi görünse de uzun vadede önemli avantajlar sağlıyor. Hızla değişen ekonomik yapıda dünyaya ürün satabilmenin yolu her türlü yatırımı yapmaktan geçiyor. 2015 yılında çevre yatırımlarınızı tamamlamadıysanız dünyanın hiçbir yerine ürün satamayabilirsiniz. Buna şimdiden hazırlanmak gerekiyor. Türkiye'de bütün küçük ölçekli firmaların hem rekabetçi hem çevreci olabilmek için çaba göstermesi gerekiyor."

 

Cezalar yüzde 300 arttı tolerans istiyoruz

KOBİ Derneği (KOBİDER) Başkanı Nurettin Özgenç de cezalarda yüzde 300'lere varan bir artış söz konusu olduğunu ifade etti. Kesilen cezaların maddi değerinin çok yüksek olduğunu anlatan Nurettin Özgenç, "Bakanlık yeni yasanın getirdikleri hakkında yeterince bilgilendirme yapmadı. KOBİ'lerde bir bilgisizlik söz konusu. Çevre çok önemli. Yatırımları yapacağız ama Çevre Bakanlığı'ndan ek süre, biraz tolerans istiyoruz" dedi. Özgenç, Kâğıthane'de faaliyet gösteren birçok firmanın da kapısına kilit vurulduğunu kaydetti.

Kimya Metal ve Maden Sektör Kurulu Başkanı Mehmet Fatih Tuzlakoğlu ise konuya ilişkin şu açıklamayı yaptı: "KOBİ'lerin çevre standartlarını karşılar nitelikte olmadığını hepimiz biliyoruz. Ancak bu standartları karşılayacak mali gücümüzün olmadığı da bilinmektedir. AB ile ticaret yapan firmalarımızın faaliyetlerini sürdürebilmeleri için bu standartları üstlenmesi şart. Türkiye'nin uzun soluklu bir çevre uyum stratejisi belirleyerek işletmelerin üstesinden gelebilecek oranda bu sürece dahil olmalarının sağlanması gerekiyor."

Konuyla ilgili özel bir rapor hazırlayan ve geçen günlerde KOBİ'lerin çevre sorunlarına yönelik seminer düzenleyen Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) de konuyu yakın takibe aldı. MÜSİAD Başkanı Ömer Bolat'a göre çevre yatırımları, şirketleri geleceğe hazırlıyor ve uluslararası pazarlarda elini güçlendiriyor. Bolat, bunun için de öncelikle KOBİ'lerin finansal olanaklarının güçlendirilmesi gerektiğine dikkat çekiyor.

Firması 25 gündür kapalı olan Sezer Makine'nin sahibi Mehmet Sezer ise firma kapatmanın çözüm olmadığını, para kazanamadan çevre yatırımı yapmasının mümkün olmadığını belirtti.  

 

İkitelli OSB'nin oluşturduğu özel ekip 10 bin firmayı denetledi

Başında İstanbul Valisi Muammer Güler'in bulunduğu İkitelli Organize Sanayi Bölgesi (İOSB) yönetimi yasadan sonra "İkitelli'den Doğaya Sıfır Zehir" adı altında başlattığı çalışmayla 127 firmaya kapama cezası verdi. Bu iş için özel bir ekip tutan İkitelli OSB yönetimi, 6 ay süresince 10 binden fazla firmayı çevre kurallarına uyup uymadığı noktasında inceledi. Ekip, bu denetimler sırasında yaklaşık 15 bin kare fotoğraf çekti. Araştırma neticesinde 350 firmaya para cezası kesilirken 127 firma ise gerekli yatırımları yapıncaya kadar mühürlendi. İkitelli Organize Sanayi Bölgesi Başkanvekili Nuri Konak, İkitelli'nin tarihinde ilk kez çevreye zarar verdiği için firmaların kapatıldığını söyledi. Özellikle Gebze'de ortaya çıkan zehirli varil skandalının ardından ve yeni çıkan Çevre Kanunu ile birlikte bu konuya ayrı bir önem vermeye başladıklarını anlatan Konak, "Çevre denetim ekibinden alınan bilgiye göre, kapatılan işletmelerin yüzde 60'ı doğaya zehirli gaz yaydığı gerekçesi ile mühürlendi" dedi.

 

 

Cezalar 6 milyon YTL'ye kadar çıkıyor

* Atık alım, ön arıtma, arıtma veya bertaraf tesislerini kurmayanlarla kurup da çalıştırmayanlar: 60 bin YTL ceza.

* Bildirim ve bilgi verme yükümlülüğünü yerine getirmeyenler: 6 bin YTL ceza.

* Çevre yönetim birimini kurmayanlar: 6 bin YTL ceza.

* Çevre görevlisi bulundurmayanlara ya da bakanlıkça yetkilendirilmiş firmalardan hizmet almayanlar: 4 bin YTL ceza.

* İçme ve kullanma suyu koruma alanlarına, kaynağın kendisine ve bu kaynağı besleyen yerüstü ve yeraltı sularına, sulama ve drenaj kanallarına atık boşaltanlar: 48 bin ile 3 milyon YTL ceza.

* Acil durum planlarını usul ve esaslarına uygun olarak hazırlamayan ve bu planların uygulanması için gerekli tedbirleri almayanlar: 12 bin YTL ceza.

* Umuma açık yerlerde her ne şekilde olursa olsun çevreyi kirletenler: 100 YTL ceza.

* Tehlikeli kimyasallar ve bu kimyasalları içeren eşyayı ilgili yönetmeliklerde belirtilen esaslara aykırı olarak üreten, işleyen, ithal ve ihraç eden, taşıyan, depolayan, kullanan, ambalajlayan, etiketleyen, satan ve satışa sunanlar: 100 bin YTL'den 6 milyon YTL arası ceza.

 

BAKANLIK KOBİ'LER İÇİN ÖZEL ÇALIŞMA YAPTI

Çevre ve Orman Bakanlığı Müsteşarı Prof. Dr. Hasan Zuhuri Sarıkaya'nın KOBİ'lerin çevre sorununa ilişkin hazırladığı raporda şu ayrıntılara yer veriliyor: 

* KOBİ’lerin çevre mevzuatına uyumu genellikle gönüllü katılımdan çok kontrol ve yaptırım mekanizmalarının varlığına dayanıyor.

* Büyük endüstriyel sektörler ve KOBİ’ler arasında uyulacak çevre mevzuatı ile ilgili küçük farklar bulunmaktadır. (Örnek: Yakma Tesisleri bazında.)

* İş birlikleri tarafından, firmaların çevre performanslarını artırmak üzere; atmosferik emisyonlar, atıklar ve tehlikeli atıklar için geliştirilen inisiyatifler bulunmaktayken; atıksu, su kullanımı ve toprak konularında başlatılan herhangi bir eylem bulunmuyor.

* Hükümet, finans kuruluşları, uluslararası donörler ve diğer kaynaklar tarafından başlatılan kirlilik azaltım projelerine ilişkin KOBİ’lerin bilgisi ve bilgi edinebilirliği düşük bir seviyede.

* Yeni temiz üretim teknolojilerini elde etmede büyük endüstriler tarafından KOBİ’leri cesaretlendirici az da olsa genel bir eğilim bulunmaktadır.

(Kaynak: Referans Gazetesi | 22.02.2007)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.