Maaşı Ödenmeyen İşçi Hakkı Nasıl Alınır / Arif Temir

  Ücret(maaş) bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutar olarak tanımlanmaktadır. Geniş anlamda ücretin içerisine işçiye ödenen ikramiye, prim, fazla çalışma, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücretleri giriyor.
Ücret(maaş), kural olarak, Türk parası ile işyerinde veya özel olarak açılan bir banka hesabına ödeniyor. Ücret yabancı para olarak kararlaştırılmış ise ödeme günündeki rayice göre Türk parası ile ödenebiliyor.
Emre muharrer senetle (bono ile), kuponla veya yurtta geçerli parayı temsil ettiği iddia olunan bir senetle veya başka bir şekilde ücret ödemesi yapılamıyor.
Ücretin en geç ayda bir ödenmesi gerekiyor. İş sözleşmeleri veya toplu iş sözleşmeleri ile ödeme süresi bir haftaya kadar indirilebilir. Meyhane ve benzeri eğlence yerleri ve perakende mal satan dükkan ve mağazalarda, buralarda çalışanlar hariç ücret ödemesi yapılamaz.  Görüldüğü üzere işçi ücretini ödemenin belirli  usulleri var. Ücretin bu usullere göre hesap edilip ödenmemesinin de bazı hukuki ve cezai yaptırımları var. Bunları kısaca açıklayalım.

Ücreti ödenmeyen işçi çalışmayabilir
İşveren tarafından ücreti ödeme gününden itibaren yirmi gün içinde mücbir bir neden(yangın, deprem vb) dışında, ücreti ödenmeyen işçi, iş görme borcunu yerine getirmeyebilir. Bu durumda olan işçi her gün işe gelir, işyerinde bekler, ancak çalışmaz. Bu nedenle işçilerin kişisel kararlarına dayanarak iş görme borcunu yerine getirmemeleri sayısal olarak toplu bir nitelik kazansa bile grev olarak nitelendirilemez. işçilerin iş sözleşmeleri çalışmadıkları için feshedilemez ve yerine yeni işçi alınamaz, bu işler de başkalarına yaptırılamaz .

Ücreti ödenmeyen işten ayrılabilir 
İşçinin ücreti ödeme günü geçmesine rağmen ödenmiyorsa işçi iş sözleşmesini sonlandırarak  işten ayrılabilir.  Bu durumda çalışma süresi bir yıl ve üzerinde olan işçi kıdem tazminatına hak kazanır.

Ödenmeyen ücrete faiz uygulaması
 İşverence gününde ödenmeyen ücretler için mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanır. 4857 sayılı Yasa'ya göre; ücret alacaklarında zamanaşımı süresi beş yıldır.

Ücreti ödenmeyen gazeteci
Gazetecilerin ücreti  her ay peşin olarak ödenir. Gazetecinin ücretini zamanında ödemeyen işverenler  bu ücretleri her gün için %5 fazlasıyla ödemeleri gerekiyor. Gazetecilerin ücretinin haklı bir sebep olmadan ödenmemesi halinde gazeteci  iş sözleşmesini tek taraflı sonlandırabilir. Gazeteci meslekte 5 yılını tamamlamış ise kıdem tazminatına hak kazanır.İşçi ve gazetecinin ücretinin zamanında ödenmemesinin 4857 sayılı İş Kanunu ve 5953 sayılı Basın İş Kanununda  idari para cezası var.

Ücreti ödenmeyen çalışan nereye başvuracak
Ücretleri ödenmeyen çalışanlar, Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü çalışma ve iş kurumu il müdürlüklerine veya ALO 170'e başvurabilirler. Ayrıca iş mahkemesine dava açabilirler.

Çalışanın ücretinin  devlet tarafından ödenmesi
İşçinin, iş ilişkisinden kaynaklanan ve işverenin konkordato ilan etmesi, işveren için aciz vesikası alınması, iflası veya iflasın ertelenmesi nedenleri ile ödeme güçlüğüne düşmesinden önceki ödenmeyen en fazla üç aylık temel ücrete ilişkin alacakları, işçinin başvurusu üzerine ücret garanti fonu tarafından ödeniyor. İşçinin bu haktan yararlanabilmesi için  işverenin ödeme güçlüğüne düşmesinden önceki son bir yıl içinde aynı işyerinde çalışmış olması gerekiyor.

(Kaynak: Güneş Gazetesi | 11.06.2012)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.